Wat doet een programmamaker?

Heb je een passie voor kunst en cultuur en wil je bijdragen aan deze sector? Ga op zoek in dit overzicht van verschillende functies in de culturele sector. Al deze onderling verbonden functies dragen bij aan het succesvol functioneren van een culturele organisatie en brengen zo kunst en samenleving samen.

Wat is een programmamaker?

Een programmamaker bedenkt, creëert, coördineert en realiseert programma's. Een verbinding leggen tussen de organisatie, de actualiteit en de doelgroep staat bij deze projecten centraal. Om deze verbinding te kunnen leggen, contacteren programmamakers hun netwerk van kunstenaars, sprekers, scholen, docenten en andere professionals om voor een zo groot mogelijke doelgroep relevant te zijn. Indien aanwezig, vormen programmamakers samen met programmeurs de afdeling Programmering.

Waar werkt een programmamaker?

Binnen de culturele sector zijn er verschillende soorten organisaties waar programmamakers nodig zijn. Organisaties waar programmamakers doorgaans werken zijn:

• Bibliotheken en archieven
  In bibliotheken zijn programmamakers vaak verantwoordelijk voor het bedenken en uitvoeren van informatieve en inspirerende activiteiten waar het promoten van literatuur (of lezen in het algemeen) en delen van digitale vaardigheden centraal staan. Belangrijk hierbij is de doelgroep (bijvoorbeeld kinderen, jongeren of volwassen) tegemoetkomen in wat zij nodig hebben.
• Cultuurcentra
  De term “cultureel centrum” is zeer breed –veel culturele centra, zoals theaters, kunstencentra, cultuurhuizen of culturele vrijplaatsen kunnen hieronder vallen. Afhankelijk van de regio en het doel van een organisatie, kan een andere term gebruikt worden. In deze centra worden vaak evenementen georganiseerd waar de focus ligt op kennisoverdracht en het delen van kennis, inzichten en opvattingen. Soms zijn er meerdere programmamakers aan het werk binnen één organisatie; elke programmamaker verzorgt dan activiteiten over specifieke thema’s of binnen specifieke langdurige evenementen. Voorbeelden zijn duurzaamheid en inclusiviteit, of de week tegen racisme.
• Andere organisaties
  Ook andere culturele organisaties hebben soms programmamakers in dienst. Programmamakers voor festivals zijn bijvoorbeeld vaak verantwoordelijk voor het creëren en verwezenlijken van activiteiten waar kennis gedeeld wordt over het centrale thema (denk aan een specifiek muziekgenre of kunststroming, maar ook bijvoorbeeld mensenrechten). Daarnaast zijn er ook nog andere, nog niet genoemde, culturele kenniscentra, denk aan debatcentra bijvoorbeeld, waar programmamakers voor kunnen werken. Hoewel radio en televisie meestal niet binnen de culturele sector worden gerekend, kunnen zij ook programmamakers vragen om culturele programma’s te bedenken (bijvoorbeeld een hedendaags klassiek radioprogramma).

Wat zijn de taken van een programmamaker?

Dankzij hun organisatorische vaardigheden en sterk netwerk kunnen programmamakers een cultureel programma bedenken, coördineren en uitvoeren dat perfect past bij het beoogde publiek. Het takenpakket van een programmamaker omvat onder andere de volgende activiteiten:

• Activiteiten organiseren
  Programmamakers zijn verantwoordelijk voor het ontwikkelen van activiteiten, projecten, workshops en meer, die een interessant en relevant programma kunnen vormen voor een specifieke organisatie. Naast het ontwikkelen van deze activiteiten zorgen ze er ook voor, in samenwerking met productieteams, dat deze activiteiten goed worden uitgevoerd en eventueel verbeterd worden in de toekomst. Programmamakers zijn op de hoogte van actuele thema’s die spelen in de gemeente of stad waar hun organisatie zich bevindt om zo het programma-aanbod relevant en aantrekkelijk te houden voor het publiek.
• Communiceren en promoten
  Een programmamaker werkt ook nauw samen met het marketing- en communicatieteam om ervoor te zorgen dat de activiteiten op de juiste manier worden gepromoot en gecommuniceerd naar het publiek en andere partners. Ook zorgt de programmamaker, samen met het marketing- en communicatieteam, ervoor dat activiteiten en de promotie van deze activiteiten de identiteit van de organisatie uitdragen.
• Netwerken en verbinden (met doelgroep)
  Programmamakers zijn netwerkers en verbinders. De contacten die zij tijdens hun carrière opbouwen, helpen hen bij het bedenken en organiseren van interessante en relevante activiteiten. Daarnaast focust de programmamaker zich ook op de verbinding maken tussen de organisatie, de partners, het publiek/de inwoners en de gemeente. Zo kunnen zij relevante thema’s aan bod brengen.
• Financieel overzicht behouden
  Programmamakers nemen vaak administratieve taken op zich, zoals het opstellen en beheren van een projectbudget. Het schrijven van beleidsplannen, een jaarprogramma of subsidieaanvragen zijn ook eventuele taken voor een programmamaker. Hierom is het belangrijk dat een programmeur goede contacten opbouwt en in stand houdt met subsidiënten en sponsoren.

Welke andere rollen zijn gerelateerd aan die van een programmamaker?

Een analyse van vacatures voor programmamakers in januari en februari 2024 door Werken voor Cultuur toont aan dat er vele andere functies zijn die overlappen met de functie van een programmamaker. Een programmeur bijvoorbeeld heeft een andere rol en focust zich op het boeken van artiesten en samenstellen van programma’s. Een programmeur lijkt soms als synoniem van programmamaker gebruikt te worden.

Daarnaast zijn er ook vergelijkbare rollen gezien die zich meer focussen op praktische zaken in het kader van programmaontwikkeling zoals ticketverkoop, het regelen van locaties en technische faciliteiten. Voorbeelden hiervan zijn een producent programma en creatief producent.

Aangezien programmamakers voornamelijk programma’s creëren die in het teken staan van kennisoverdracht of educatie, overlapt hun functie ook vaak met die van een educatiemedewerker. Ook zij organiseren educatieve programma’s. Hoewel recente vacatures geen duidelijke verschillen tonen tussen een programmamaker of een educatiemedewerker, zijn die er wel degelijk. Een programmamaker focust zich niet enkel en altijd op kennisoverdracht, maar het samenbrengen van een community is ook een belangrijk aspect. Daarnaast richt de programmamaker zich op het programma van de organisatie, terwijl educatiemedewerkers vaker ook programma's ontwerpen die buiten de muren van de culturele organisatie plaatsvinden. Educatiemedewerkers lijken vaker voor te komen in musea en bibliotheken vanwege hun educatieve aard. Theaters, culturele centra en filmhuizen hebben relatief vaker programmamakers in dienst (zolang onderwijs geen hoofdrol speelt binnen de organisatie).

In Vlaanderen wordt vaak de term programmator gebruikt in plaats van programmamaker. Deze term wordt echter voornamelijk in theaters en cultuurhuizen gebruikt. Musea daarentegen lijken een soortgelijke functie publieksbemiddelaar te noemen. De focus van de publieksbemiddelaar is het organiseren van activiteiten die de bezoeker dichter bij de organisatie (bijvoorbeeld de kunst) brengt.

Als de rol van programmamaker je aanspreekt, overweeg dan ook verwante posities zoals die van een programmeur of een educatiemedewerker.

Hoe word je een programmamaker?

Een analyse van openstaande vacatures in januari en februari 2024 door Werken voor Cultuur toont aan dat vaak voorkomende opleidingsindicaties bij functieprofielen bestaan uit een relevante hbo-opleiding of een mbo+-diploma. Naast een diploma, zijn veel organisaties geïnteresseerd in ervaring, of tenminste affiniteit met het organiseren van evenementen of educatieve ervaring. Ook een interesse in relevante thema’s (afhankelijk van functie en organisatie), is zeer belangrijk.

Welke competenties heb je nodig als programmamaker?

De analyse van openstaande vacatures in januari en februari 2024 door Werken voor Cultuur toont aan dat een programmamaker vaak communicatief sterk is, maar ook ondernemend en verbindend. Programmamakers bedenken activiteiten, daarbij is het handig om over de volgende competenties te beschikken: creatief, innovatief en proactief. Planmatig en flexibel zijn ook twee veelvoorkomende competenties. 

Wat verdient een programmamaker?

Het inkomen van een programmamaker varieert en is afhankelijk van diverse factoren, waaronder branche, ervaring, vaardigheden en het beleid van de desbetreffende organisatie. Recente culturele vacatures in Nederland tonen variabele salarissen, die vaak gekoppeld is aan een schaal binnen de cao (collectieve arbeidsovereenkomst). De salarissen zijn bruto per maand weergegeven bij een voltijds dienstverband:

• Cao Openbare Bibliotheken (indicatie geldig t/m dec 2025)
  • Schaal 5 t/m 9 (medewerker educatie) met salarissen van € 2268 tot € 4803
• Cao Kunsteducatie (indicatie geldig t/m dec 2025)
  • Schaal 5 t/m 9 (medewerker educatie) met salarissen van € 2434 tot € 4911

De informatie over de functie, taken en salarissen in dit artikel werd verzameld aan de hand van een kritische analyse van vacatures in januari en februari 2024 door Werken voor Cultuur. Om een breder inzicht te verschaffen, zijn deze beschikbare gegevens aangevuld met literatuuronderzoek.

Ben je zelf een programmamaker of HR-professional? Dan is jouw feedback waardevol. Kom je onjuistheden tegen in dit artikel of heb je aanvullingen, neem dan contact met ons op via service@werkenvoorcultuur.nl

Openstaande programmamaker vacatures vinden in de culturele sector? Duik dan in de nieuwste relevante vacatures.