Terug naar alle artikelen
Van huis uit is Fauzia Mahomedradja consultant en beleidsadviseur. Vanuit haar verschillende rollen, is ze gewend om complexe vraagstukken rondom bedrijfsvoering te analyseren én op te lossen. Nieuwsgierigheid, de wens om zich persoonlijk te ontwikkelen en interesse in een andere manier van werken, een waarbij je juist niet op de “stoel van de bestuurder mag zitten” leidde haar naar de rol van toezichthouder in de culturele sector. Inmiddels is ze toezichthouder bij vier organisaties: Digital Playground, De Goudse Schouwburg, Rotterdammers 4 Rotterdammers en Theater Rotterdam.
Niet op de stoel van de bestuurder, wel een plek aan de tafel
Een Raad van Toezicht (RvT) bij een culturele organisatie bestaat uit een groep leden die ieder een eigen profiel heeft. Deze leden houden toezicht op het functioneren van de bestuurder(s), zodat de organisatie effectief blijft functioneren. Afhankelijk van de behoeften van de bestuurder, houdt een toezichthouder zicht op processen of fungeert die juist als sparringpartner.
Fauzia is toezichthouder bij vier organisaties vanuit haar expertise in governance en bedrijfsvoering. Ze vertelt dat dit niet betekent dat een toezichthouder zich alleen mag uitspreken over vraagstukken binnen dit vakgebied. Volgens haar hangt de invulling van de rol af van zowel persoonlijke overwegingen als van de leiderschapsstijl van de voorzitter. “Hoe verder je bent in je carrière, hoe meer algemene kennis je hebt en dit kun je weer meenemen naar je rol als toezichthouder, mits de voorzitter hier ruimte voor laat,” aldus Fauzia.
“Het is niet aan mij als toezichthouder om het plan van een bestuurder aan te passen. In plaats daarvan stel ik kritische vragen.”
De rol van toezichthouder heeft grenzen. Een belangrijk verschil tussen Fauzia’s dagelijkse werk en de twee tot drie uur per week die ze gemiddeld bezig is met toezicht houden, is waar haar invloed stopt. De rol van toezichthouder is gekaderd. “Wat je altijd in je achterhoofd moet houden is dat je niet op de stoel van de bestuurder gaat zitten,” vertelt Fauzia. “Waar ik als consultant iets niet zou adviseren, is het niet aan mij als toezichthouder om een plan aan te passen, in plaats daarvan stel ik vragen - ook kritische - en help ik de bestuurder om blinde vlekken te ontdekken.”
De culturele sector: dé plek om als toezichthouder te beginnen
Voor Fauzia was de keuze om in de culturele sector te starten snel gemaakt. Met de ambitie om na haar huidige rollen een rol als commissaris (toezichthouder bij een commerciële onderneming) te vervullen, vond ze de drempel in de culturele sector lager dan in andere sectoren, zoals bijvoorbeeld de zorg of vastgoed. Affiniteit met of ervaring in de culturele sector is geen harde vereiste, haar toegevoegde waarde zit in haar bedrijfskundige achtergrond. Dat kwam haar goed uit, want ze stond nog aan het begin van haar toezichtcarrière.
“De culturele sector heeft mij geleerd mensen écht mee te nemen in mijn werk.”
Met haar blik van buiten de sector, draagt Fauzia actief bij aan vernieuwing bij culturele organisaties. Ze ziet dat er in de culturele sector momenteel een professionaliseringsslag gemaakt wordt. Daarvoor zijn mensen zoals zij, met ervaring in andere sectoren, van waarde. Een creatieve bestuurder heeft baat bij een toezichthouder die ook let op bedrijfsvoering en strategie. En wat is daarvoor nodig? Volgens Fauzia vraagt dat om “goed luisteren, scherp aanvoelen en steeds vooruit denken.” Ze benadrukt het belang van verschillende achtergronden in een Raad van Toezicht. Die diversiteit versterkt het geheel.
De voordelen van toezichthouders met verschillende profielen zijn niet alleen merkbaar voor de organisatie zelf. De uitwisseling werkt ook de andere kant op. Volgens Fauzia kan het bedrijfsleven iets leren van de creativiteit van de culturele sector. En de persoonsafhankelijkheid van de culturele sector heeft haar geleerd om mensen meer mee te nemen in haar werk.
Toetreden tot het old boys network
Toen Fauzia begin dertig was en haar ambitie om toezichthouder te worden probeerde waar te maken, zag ze deze wereld als een old boys network. Toetreden bleek lastig zonder het juiste netwerk. Tegenwoordig ziet ze ontwikkelingen die het makkelijker maken om als toezichthouder aan de slag te gaan. Zo zijn er traineeships die aspirant toezichthouders voorbereiden. Ook streven veel culturele organisaties naar meer diversiteit en inclusie.
“Vanuit mijn positie als toezichthouder probeer ik bewust mensen van buiten dit netwerk kansen te bieden.”
Als vrouw met een migratieachtergrond zag Fauzia dit als het juiste moment om de stap naar het toezichthouderschap te zetten. Acht jaar na haar eerste toezichtfunctie, hoeft ze niet meer te solliciteren en wordt ze gevraagd voor functies. Ze realiseert zich dat, nu zij deel uitmaakt van datzelfde old boys network, ze de kans heeft om toetreding voor anderen makkelijker te maken. “Daarom probeer ik andere mensen naar voren te schuiven en kansen te bieden,” vertelt ze. Want, hoewel diversiteit en inclusie inmiddels hoger in het vaandel staan dan toen zij zelf begon, ziet ze nog steeds hoeveel werk er nodig is om echte verandering te bereiken.
Wil je zelf toezichthouder worden? Dit helpt je op weg
Fauzia adviseert mensen die overwegen toezichthouder te worden om zich vooral niet af te laten schrikken: “Begin gewoon bij kleine culturele organisaties waarin je kunt groeien en bedenk wat voor soort toezichthouder jij wilt zijn.” En als je dan eenmaal je voet tussen de deur hebt gekregen? Fauzia raadt aan om actief te blijven leren. Volg een cursus of training over toezicht houden. Lees over governance, besturen, en hoe een Raad van Toezicht werkt. Minstens zo belangrijk is volgens Fauzia wat je meebrengt als mens: dat je goed luistert, kunt aanvoelen wat er speelt in een ruimte en durft door te vragen.
“Bedenk wat voor soort toezichthouder jij wilt zijn.”
Het belangrijkste om te onthouden, vertelt Fauzia, is toch wel de reden waarom je er bent: “In je rol moet je je ego achterwege laten. Het gaat niet om jou en je kennis. Het gaat erom dat je daar bent om toezicht te houden en dat je zo goed mogelijk probeert de bestuurder te helpen om zijn taak uit te oefenen.”
Wil je meer te weten komen over wat het werk als toezichthouder in de culturele sector inhoudt? Lees dan dit artikel. Een overzicht van alle actuele vacatures, waaronder die voor toezichthouders, vind je hier.